“Groene middelen en chemie gaan straks hand in hand”

Grotendeels nog achter de schermen werkt BASF aan de ontwikkeling en introductie van groene middelen voor de open teelten. Crop manager Wessel van Vliet vertelt over de uitdagingen die de gewasbeschermingsmiddelenfabrikant daarbij tegen komt. “Het vraagt een hele andere manier van denken.”

“In meer dan de helft van onze proeven in buitenteelten ligt al een biological”, vertelt Wessel van Vliet. “Dus je kunt wel stellen dat we er serieus mee bezig zijn.” Van Vliet is bij BASF sinds najaar 2022 als technisch productadviseur verantwoordelijk voor de biologische middelen voor binnen- en buitenteelten. Ook doet hij sinds kort de marketing voor middelen in de vollegrondsgroentesector. Voor de glastuinbouw vervulde Van Vliet al een vergelijkbare functie, waarbij hij naast de marketing ook het aanspreekpunt is voor technische zaken.

Afkomstig van een kasbedrijf met paprika’s deed van Vliet in zijn eerste baan na zijn Hbo-opleiding al ervaring op met de advisering over biologische middelen in de glastuinbouw. “In die sector is al veel ervaring met bijvoorbeeld natuurlijke vijanden en geïntegreerde gewasbescherming. Het is daar heel normaal dat tijdens een gewasbeschermingsbijeenkomst meer dan de helft van de tijd wordt besteed aan de geïntegreerde bestrijding van ziekten en plagen. Een bestrijdingsstrategie is daar vaak een combinatie van gangbaar en biologisch.”

Ontwikkeling duur en tijdrovend
BASF is in de glastuinbouw al zeker 15 jaar actief met biologicals en ook voor de buitenteelten kijkt de fabrikant al een paar jaar naar nieuwe groene middelen en methoden. “Het zijn langdurige en kostbare processen”, weet van Vliet. “Dat deze middelen sneller opgang hebben gemaakt in de glastuinbouw is volgens de productmanager makkelijk te verklaren: “De opbrengsten per vierkante meter zijn hoger dan in de meeste buitenteelten. Daardoor is het eerder interessant om ze in te zetten. Ook heb je meestal meerdere teeltcycli per jaar waardoor je sneller ervaring opdoet. En het belangrijkste: in een kas zijn de omstandigheden natuurlijk makkelijker te controleren.” Van Vliet vertelt dat BASF voor de buitenteelten momenteel vooral actief is op het gebied van de biologische insecticiden. “We hebben een middel in ontwikkeling op basis van een schimmel die trips en witte vlieg doodt. Eerder kwam BASF al met plantparasitaire aaltjes tegen slakken en uienvlieg en een fungicide op basis van bacteriën. Zie ook kader “Biologicals van BASF.”

Lessen glastuinbouw
Voor de toekomst verwacht Van Vliet dat biologicals een prominentere rol gaan innemen in het assortiment van BASF. “Op termijn zullen groene en gangbare middelen hand in hand gaan. Op dit moment is de markt er in de meeste gevallen nog niet aan toe maar bij BASF zijn we er dus al volop mee bezig. Wij zetten ons in om de ervaringen uit de glastuinbouw te vertalen naar de open teelten.” Van Vliet heeft twee lessen uit de glastuinbouw al paraat. “Bij groene gewasbescherming ligt de focus heel nadrukkelijk op preventie. Nog veel meer dan akkerbouwers en vollegrondsgroententelers nu al gewend zijn. Je moet soms al in actie komen wanneer je nog niets ziet in of aan een gewas. En de afhankelijkheid van het weer is ook veel groter. Bacteriën en schimmels zijn voor hun werking vaak sterk afhankelijk van de temperatuur en RV. De timing van gewasbehandelingen is cruciaal. En aan hoe meer voorwaarden je voldoet, hoe beter een biological werkt. Het vraagt echt een hele andere manier van denken.”

Biologicals van BASF
Onder biologicals verstaat van Vliet producten van natuurlijke oorsprong. Onder die noemer heeft BASF op dit moment de volgende middelen in z’n portfolio voor buitenteelten:

  • Nemasys en Nemaslug; middelen op basis van nuttige aaltjes die het plaagorganisme binnendringen en bestrijden. Per organisme is een specifiek aaltje inzetbaar. Zo zijn er Nemasys aaltjes tegen uienvlieg en Nemaslug aaltjes tegen slakken in spruitkool.

  • Een biologisch insecticide op basis van een schimmel is in onderzoek voor toelating. Werkt tegen trips en witte vlieg.

  • Serifel; een biofungicide op basis van een bacteriestam; de bacteriën concurreren met de schimmel om ruimte en voedsel op het blad.

Verder liggen er nog de nodige nieuwe biologicals onder nummer in onderzoek. BASF heeft ook een aantal middelen met actieve stoffen die identiek zijn aan stoffen in de natuur maar die fabrieksmatig zijn geproduceerd en geformuleerd. Voorbeelden zijn de kiemrustverlenger 1,4SIGHT en de middelen voor feromoonverwarring van insecten in fruitboomgaarden RAK 3+4.