In 2025 wordt het gebruik van een gesloten vulsysteem op veldspuiten wettelijk verplicht. Klaas Jilderda volgde de ontwikkeling en de praktijktesten van de systemen op de voet.
Volgend jaar krijgen eigenaren en gebruikers van veldspuiten te maken met een nieuwe wettelijke eis. Ze moeten een zogenoemd gesloten vulsysteem gebruiken voor het doseren en toedienen van vloeibare gewasbeschermingsmiddelen in de tank. “Deze systemen zijn bedoeld om de blootstelling aan gewasbeschermingsmiddelen tot een minimum te beperken. Je verkleint met deze systemen dus de gezondheidsrisico’s voor de gebruiker”, stelt Klaas Jilderda. “Ook voorkom je dat er ongewenste emissies naar het milieu plaatsvinden, bijvoorbeeld door ongelukjes bij het vullen. Dus mens en milieu profiteren er van.”
Een gesloten vulsysteem bestaat uit twee componenten: de gestandaardiseerde easyconnect schroefdop - die al op de fles of jerrycan zit- en een connector. De connector verbindt de verpakking met de spuitmachine en zorgt voor het doorvoeren (en zonodig afmeten) van het gewasbeschermingsmiddel en het reinigen van de verpakking. Dankzij het automatische afsluitsysteem in de dop is het ook mogelijk om slechts een deel van de inhoud te gebruiken. De dop wordt daarna aan de buitenkant schoongespoeld voordat de fles of jerrycan van de connector wordt losgehaald. Na volledige lediging wordt de verpakking inwendig gereinigd. Vanaf 2025 beschikken alle verpakkingen van 1 - 20 liter over de easyconnect dop.
Praktijktesten
Jilderda was namens BASF nauw betrokken bij de ontwikkeling van de gesloten vulsystemen. “BASF nam destijds het voortouw bij deze ontwikkeling”, herinnert hij zich. “Later zijn meerdere fabrikanten van gewasbeschermingsmiddelen bij dat initiatief aangehaakt.” Vanaf 2021 heeft een groep van eerst 10, en later 18 gebruikers easyconnect, zoals het in de wandelgangen ging heten, in de praktijk getest. Deze groep werkte met de connector van Pentair. “Dat was het eerst beschikbare gesloten vulsysteem”, aldus Jilderda. “De ervaringen van de testgebruikers zijn benut om het systeem te perfectioneren. Zo was men in het begin niet tevreden over de mogelijkheden om kleine hoeveelheden af te meten. Dat is verholpen met de introductie van een maatglas. Aan het einde van de testperiode waren de gebruikers in grote meerderheid tevreden over het gebruiksgemak en de snelheid van het systeem; ook het spoelgemak werd positief beoordeeld.”
Ruim aanbod
Inmiddels zijn er naast de Cleanload Nexus van Pentair nog twee andere aanbieders van geschikte connectoren: Agrotop ontwikkelde een aangepaste adaptor voor hun Easyflow waardoor deze geschikt is voor het easyconnect systeem. “De firma Tefen test momenteel een elektrische connector”, vult Jilderda aan. “Die gebruikt een elektronische doorstroommeter en heeft geen maatglas of peilbuis.” Voor alle connectoren geldt dat men een volle jerrycan ook via een bypass in één keer kan toedienen; dat werkt sneller dan de route via het maatglas. Voor het aflezen van een niet te kleine hoeveelheid kan bij veel jerrycans ook de omgekeerde maatverdeling worden gebruikt.
Jilderda adviseert telers om zich al dit jaar te oriënteren op het aanbod van vulsystemen. “Informeer bij je adviseur of bij je mechanisatiebedrijf naar de mogelijkheden. Er zijn prijsverschillen en bij Agrotop heb je nog een adapter nodig voor de easyconnect doppen. De mechanisatiebranche heeft ons verzekerd dat er genoeg capaciteit is om de systemen op de veldspuiten te monteren. En doe-het-zelf montage is vaak ook mogelijk.”
Filip Muller uit Rheezerveen:
“Er is prima mee te werken”
Filip Muller was jaren testgebruiker van een gesloten vulsysteem. Hij vindt het een positieve ontwikkeling. “Natuurlijk was het even wennen. Maar er is prima mee te werken. En alles blijft mooi schoon.”
“Ik herinner me nog dat begin jaren ’90 de verkoop van vultrechters met fustreinigers begon. In het begin was er veel commentaar maar later hoorde je vooral ‘Dat hadden ze tien jaar eerder moeten bedenken’”. Filip Muller is gepokt en gemazeld in de wereld van de gewasbescherming. Hij werkt al 36 jaar in de buitendienst van gewasbeschermingshandel WPA-Robertus; daarnaast runt hij met zijn zoon en een vaste medewerker een akkerbouwbedrijf en doen ze werk voor derden. Toen hij in 2019 door BASF werd benaderd om testgebruiker te worden van een nieuw gesloten vulsysteem hoefde hij niet lang na te denken. “Ik zag zo’n systeem ook wel zitten.”
Vier jaar later heeft Muller voornamelijk positieve ervaringen. “Ik heb gekozen voor een vaste opstelling omdat er op mijn zelfrijdende veldspuit geen geschikte plek was. Omdat we altijd thuis tanken gaat dat prima. Volle cans toedienen gaat met het vulsysteem minstens zo snel als met de vultrechter. Kleine beetjes afmeten vraagt wel iets meer handelingen maar dat is handmatig ook al zo.” Belangrijkste voordeel van het gesloten vulsysteem vindt Muller dat alles schoon blijft. “Je hebt totaal geen gespetter en dat is gunstig voor de gebruiker en de omgeving. En met de easyconnect doppen zijn we nu ook van die seals af.”
